Even kort voorstellen: Wie ben je en waar werk je? Wat is je functie?
Mijn naam is Lisette Mulder en ik werk als mantelzorgconsulent en -makelaar bij het Steunpunt Mantelzorg van Welzijn Barneveld en Welzijn Scherpenzeel.
Wat maakt het werken met ouderen voor jou zo boeiend / speciaal
In mijn werk kom ik veel ouderen tegen, maar wij zijn er voor alle mantelzorgers vanaf 8 jaar (en soms al een beetje jonger). Het is een uitdaging om mantelzorgers op tijd om hulp te laten vragen. Veel mantelzorgers weten niet dat ze het zijn, want het zorgen voor elkaar dat heb je elkaar toch beloofd, dus dat doe je gewoon. En juist voor hen is het belangrijk om op tijd te weten welke mogelijkheden er eigenlijk allemaal zijn. Op die manier kun je indien nodig snel schakelen. Want mantelzorgers raken ook echt wel eens overbelast. Een beetje ondersteuning kan dan voelen als steun in de rug. Vaak komen ze pas als het water tot aan de lippen staat. En het is mooi als je dan wat kunt betekenen, om maatwerk te leveren. Want bij iedereen past niet dezelfde oplossing.
Wat is het schrijnendste wat je ooit hebt meegemaakt met deze doelgroep?
Welk succes heb je gehad in de aanpak van ouderenmishandeling (casus en/of beleidsniveau)
Vraag 2 en 3 heb ik even samen gepakt. Wij zien vaak de (te) overbelaste mantelzorger. Zo was er een mantelzorger die burn-out is geraakt, en dan moet je snel schakelen. Zelf heeft deze er toen voor gekozen om hulp te zoeken en 6 weken therapie te ondergaan. Toen moest voor de partner snel een logeeradres gevonden worden. Daarna hebben we geprobeerd of als we structuur konden bieden met hulp van een WLZ indicatie, dagbesteding en regelmatige logeerzorg zodat het dan wel vol te houden was om de partner thuis te houden. Uiteindelijk hebben ze moeten concluderen dat ook dat niet de oplossing was en is de partner opgenomen.
In die burn-out zag de mantelzorger het echt niet meer zitten, gelukkig konden we de steun bieden die nodig was zodat e.e.a. niet is geëscaleerd. Nu is er rust en kan de mantelzorger zelfs terugkeren naar werk.
Welk thema binnen OM heeft jouw grootste interesse en waarom?
De overbelaste mantelzorger, omdat die omdat deze het niet meer aan kan en uit onmacht bijvoorbeeld partner of ouder niet goed meer kunnen verzorgen of zelfs mishandelen. We hopen altijd dat we hebben kunnen voorkomen dat er mishandeling plaats vindt. In een gesprek komen we er vrij snel achter of iemand overbelast is.
We zijn alert op eventuele financieel misbruik. Het is echter niet altijd makkelijk voor ons om dit te signaleren. We zijn daarvoor vaak te kort “binnen” bij de mantelzorger. En vaak praten ze daar wel omheen.
Wat is jouw grootste wens als het gaat om de aanpak van OM?
Het voorkomen ervan. Dat men alert is op de mantelzorger juist ook als men als zorgverlener binnen is en dat men dan tijdig verwijst naar bijvoorbeeld het steunpunt mantelzorg in hun gemeente. Niet als ze merken dat deze overbelast raakt of is, maar al in een veel eerder stadium. Want wij willen graag voorkomen dat er OM plaats vindt. Wij geven in een kennismakingsgesprek tips en mogelijkheden die vroeger of later ingezet kunnen worden. We geven aan dat ze altijd mogen bellen omdat we weg kunnen wijzen binnen de gemeente en eventueel ook even helpen bij aanvragen en invullen van formulieren. We wijzen de mensen ook op het maken van een levenstestament. Hierin kunnen ze zelf bepalen wat ze willen als ze daarover zelf niet meer kunnen beslissen. Financieel gezien maar ook op het gebied van zorg. Bij dat laatste punt is het vooral ook belangrijk dat ze bij een huisarts aangeven wat ze wel en ook vooral niet (meer) willen.
Wat is een van de punten die echt verder opgepakt moet worden of verder ontwikkeld moet worden?
Mantelzorgers spelen een cruciale rol in het ondersteunen van ouderen. En de druk op mantelzorgers gaat aankomende jaren toenemen. Het is vooral van belang om te voorkomen dat er OM plaats gaat vinden Dat vereist verschillende maatregelen:
Bewustwording vergroten: Educatie over ouderenmishandeling is essentieel voor mantelzorgers. Ze moeten de verschillende vormen, signalen en gevolgen begrijpen om het te herkennen en om hulp te vragen.
Ondersteuning bieden: Mantelzorgers moeten toegang hebben tot ondersteuningsbronnen. Het verminderen van stress en het bieden van emotionele steun kan helpen om misstanden te voorkomen.
Training en vaardigheden: Trainingen over stressmanagement, communicatievaardigheden en technieken voor zorgverlening zijn van cruciaal belang. Hierdoor kunnen mantelzorgers beter omgaan met uitdagende situaties en stressvolle omstandigheden.
Monitoring en follow-up: Een systeem voor regelmatige controle en opvolging van de zorgsituatie kan helpen om eventuele tekenen van mishandeling vroegtijdig te signaleren. Dit kan worden gedaan door professionals, buren, vrienden of andere familieleden.
Risicofactoren aanpakken: Identificeer risicofactoren die kunnen leiden tot misbruik of verwaarlozing, zoals isolatie van de oudere persoon, gebrek aan ondersteuning voor de mantelzorger, financiële problemen, enzovoort, en probeer deze te verminderen.
Open communicatie: Het creëren van een omgeving waarin mantelzorgers zich vrij voelen om problemen te bespreken, zonder angst voor veroordeling of represailles, is van groot belang. Open communicatie kan helpen bij het vroegtijdig aanpakken van mogelijke problemen.
Het is een gedeelde verantwoordelijkheid om ouderenmishandeling te voorkomen, waarbij zowel de mantelzorgers als de bredere gemeenschap moeten samenwerken om een ondersteunende omgeving te bieden waarin ouderen veilig en gerespecteerd worden.
