De zes vragen zijn deze keer aan Rozemarijn van Bruchem-Visser, internist ouderengeneeskunde en ethica in het Erasmus MC in Rotterdam. Marjanne ging met haar in gesprek:
- Wat maakt het werken met ouderen voor jou zo bijzonder?
Mijn moeder is specialist ouderengeneeskunde en ik was helemaal niet van plan om met ouderen te gaan werken. Gaandeweg in mijn opleiding werd ik meer en meer geboeid door de oudere mens. Ik vind het een eer om in de levensverhalen van oudere mensen mee te lopen. Ik vind ze vaak iconisch, wijs en doorleefd. De meeste patiënten zijn ouder dan 80 jaar en ik heb een uur de tijd voor ze in mijn spreekuur. Ik wil ze voorbereiden op hun ziektepad en met hen kijken wat voor hen nog belangrijk is en aansluiten bij de keuzes die ze dan willen maken.
1.Als het gaat over Ouderenmishandeling, wat is dan het schrijnendste wat je meegemaakt?
Er kwam een man met dementie op de SEH. Hij had ook diabetes. Hij was voor zorg afhankelijk van zijn partner. De man was nu ernstig ziek, maar ondanks dat had zijn partner hem een gewone dosis insuline gegeven. De man kwam binnen met een bloedsuikerspiegel van 1,1 en bleek hersendood.
Officieel is het een onopgehelderd verhaal, of het ging over Ouderenmishandeling. Echter voor mij was het wel duidelijk en ik was er behoorlijk kapot van. De partner was namelijk erg geroutineerd in de zorg voor haar man en kende alle bijspuitschema’s (m.b.t. bloedsuikerspiegels/insuline) goed. Als de buurvrouw van deze man niet 112 had gebeld, zou de lage bloedsuikerspiegel nooit aan het licht zijn gekomen.
2. Welk succes heb je gehad in de aanpak van Ouderenmishandeling?
Ik span me in om Ouderenmishandeling meer onder de aandacht te brengen in het ziekenhuis. Met name bij de directeur kwaliteit en patiëntenzorg. Ik hoop te bereiken dat Ouderenmishandeling net zoveel aandacht gaat krijgen als kindermishandeling. De prevalentie van Ouderenmishandeling is groter en de aandacht is, vergeleken met kindermishandeling, zo heel erg klein.
Twee van mijn kinderen hebben zich ook verder verdiept in Ouderenmishandeling. Daar ben ik trots op. Mijn zoon studeert integrale veiligheidskunde en heeft, na onderzoek, een verbetervoorstel geschreven voor het beleid op Ouderenmishandeling binnen het Erasmus MC. De vraag van zijn studie: Welke maatregelen treft het Erasmus MC om ouderenmishandeling te herkennen en tegen te gaan? En mijn dochter heeft haar speech gehouden over the underestimated problem of elder abuse.
3. Welk thema binnen Ouderenmishandeling heeft jouw grootste interesse en waarom?
Mijn grootste interesse gaat uit naar de overbelaste en ontspoorde mantelzorg. Daar heb ik het meest mee te maken. Ontspoorde mantelzorg moet altijd vanuit een systemisch frame gezien worden, waarbij ook de geschiedenis van de zorgvrager en de mantelzorger, en de huidige relatie aandacht verdienen.
Bij ouderen met een dementie zie ik dat de Ouderenmishandeling vaak tweezijdig is. Agressie kan uitgelokt worden door de oudere met een dementie. Dan kan door de reactie van de mantelzorger een vicieuze cirkel van geweld ontstaan. Slechts een klein gedeelte van de patiënten, waarbij sprake is van Ouderenmishandeling, komt op de SEH binnen met een ziekte of letsel.
Ik heb een directheid in de gesprekken ontwikkeld, waarbij ik ook altijd uitvraag of er gescholden of geslagen wordt. Ik normaliseer dit taboe, zodat ik zelf geen drempel voor de oudere of betrokkene opwerp om hierop te antwoorden. Zodat deze oudere ook wordt uitgenodigd om er normaal te praten.
4. Wat is jouw grootste wens als het gaat over de aanpak van Ouderenmishandeling?
Ik wil een haalbare wens formuleren. Ik hoop dat het bestaan van Ouderenmishandeling bij eenieder, bij alle professionals die met ouderen werken, op het netvlies komt. Bewustzijn dat het voorkomt en kennis van de signalen, zal ertoe leiden dat er meer ouderenmishandeling wordt gezien. En daarnaast wens ik dat het een normaal onderwerp wordt om met de ouderen in gesprek te gaan. Zorgprofessionals maken het vaak niet bespreekbaar omdat ze, naar hun zeggen, bang zijn dat het veel emoties oproept bij de oudere. Maar de angst om het bespreekbaar te maken, of om de regie te verliezen tijdens het gesprek, maakt voor veel professionals de drempel om er over te praten hoog. Als de professional vooral zélf niet uitstraalt, dat hij/zij het ingewikkeld vindt om er over te praten, dan valt er in de aanpak van ouderenmishandeling veel te winnen. Daar is een hele weg te gaan.
5. Wat is een van de punten die echt verder opgepakt moeten worden en die verder ontwikkeld moeten worden?
Ik heb al meerdere punten genoemd en denk dat deze vraag al beantwoord is.
Wij bedanken jou Rozemarijn voor dit mooie interview! Zo mooi dat je vanuit jouw positie op casus- en organisatieniveau bijdraagt aan de veiligheid van onze ouderen. En fijn dat je in je agenda ruimte maakte om dit met ons te delen. Ik wens je van harte - in al je inspanningen- een grote circle of influence en resultaat.
