3-daagse Train-de-trainer signaleren en handelen bij vermoedens van ouderenmishandeling op de BES-eilanden door Erna Vinke
Van 28 november tot 22 december ben ik op de Caribische eilanden Sint Eustatius en Bonaire geweest om samen met mensen die daar werken met en voor ouderen, aan de slag te gaan met het thema ‘Herkenning en aanpak van ouderenmishandeling’. Bij de training op Sint Eustatius sloot ook een groep deelnemers van Saba aan, zodat de ouderenzorg van alle drie de overzeese Nederlandse gemeenten vertegenwoordigd was. In totaal hebben 30 mensen de training gevolgd.
Met ingang van 1 januari van dit jaar is de Beschermingscode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling op de BES-eilanden in werking getreden. (De Beschermingscode is hetzelfde als in Nederland de Meldcode.) En uiteraard vallen ook de ouderen onder deze Beschermingscode, maar net als in Nederland is er nog weinig kennis over en aandacht voor de kwetsbare ouderen in de samenleving, en is ouderenmishandeling een onderbelicht thema. Dit is ook de aanleiding geweest dat wij een aantal jaren geleden onze stichting SAOM hebben opgericht om kennis en ervaringen met zoveel mogelijk met mensen die betrokken of geïnteresseerd zijn rondom het thema ouderenmishandeling te delen en elkaar te motiveren om dit onderwerp op de kaart te blijven zetten, zodat ouderen steeds minder het slachtoffer zullen worden van ouderenmishandeling.
Gelukkig zijn er heel veel mensen die zich in willen zetten om het leven van ouderen te verbeteren. Dat heb ik ook zeker ervaren op de eilanden! Wat een gedrevenheid en passie heb ik daar gezien en gehoord. Een aantal kartrekkers die al langere tijd bezig zijn om het thema onder de aandacht te brengen en die inmiddels al heel wat anderen meegenomen hebben in hun passie om iets te betekenen voor de oudere medemens.Er wordt zowel hier in Nederland als op de eilanden aangelopen tegen het probleem van het erkennen (bewustwording dat ouderenmishandeling overal en in heel veel verschillende uitingsvormen voor komt), het kennen en herkennen van signalen van ouderenmishandeling, en áls je dan signalen hoort, ziet, ruikt of voelt hoe je dan kan en moet handelen. Dit zijn dus ook de onderwerpen waar ik met de deelnemers van de BES-eilanden mee aan de slag ben gegaan. Eerst hebben we het over het stuk bewustwording gehad, want als je niet weet wat ouderenmishandeling is en wat de signalen en risicofactoren zijn, zal je het ook niet zien.
Vervolgens hebben we aan de hand van de stappen van de beschermingscode met elkaar onderzocht wat je handelingsmogelijkheden zijn. Gaandeweg de dagen kwamen er steeds meer verhalen naar boven en kon de theorie praktisch worden toegepast. Tussen de trainingsdagen door gingen de deelnemers aan de slag in hun eigen praktijk met opdrachten en op de laatste middag heeft iedere deelnemer een stukje training aan de rest van de groep gegeven. Het doel van deze training was om de deelnemers toe te rusten met kennis, én vaardigheden om deze kennis weer over te dragen aan hun collega’s. Ik was aangenaam verrast door de creatieve werkvormen die gepresenteerd werden en de kennis die de deelnemers verwerkt hadden in hun presentaties.
Deze trainingen zijn voor mijzelf ook heel leerzaam en waardevol geweest, vooral door het samen-doen wat ik heb ervaren: ik bracht een stuk kennis over ouderenmishandeling, de beschermingscode en trainersvaardigheden mee, en de deelnemers vulden dit aan met hun ervaringen in de praktijk en kennis over de mensen, de cultuur en gewoonten.
Iedereen die ik heb ontmoet heeft bijgedragen aan een geweldige ervaring, maar ik wil een aantal mensen toch even speciaal noemen: Mariella, Mildred, Carmen, Ina, Elma, Ereina en Ramona. Bedankt voor de fijne samenwerking!
